ยา Anti-CGRP ทางเลือกใหม่ในการรักษาไมเกรน: ประสิทธิภาพและงานวิจัย

ไมเกรนเป็นโรคปวดศีรษะเรื้อรังที่มีปัจจัยซับซ้อน หนึ่งในสารสำคัญที่เกี่ยวข้องคือ CGRP (Calcitonin Gene-Related Peptide) ซึ่งมีระดับสูงขึ้นในช่วงที่เกิดไมเกรน → ทำให้หลอดเลือดรอบสมองขยายตัว เกิดการอักเสบ และส่งสัญญาณความเจ็บปวด

ยา Anti-CGRP ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อยับยั้งการทำงานของสารนี้โดยตรง และมีงานวิจัยยืนยันแล้วว่าสามารถลดความถี่และความรุนแรงของไมเกรนได้จริง

ประเภทของยา Anti-CGRP แบ่งตามรูปแบบการใช้

การฉีดใต้ผิวหนัง (Subcutaneous injection)

ใช้บ่อยที่สุด
ผู้ป่วยหลายรายสามารถฉีดเองที่บ้านได้
ยาที่อยู่ในกลุ่มนี้: Erenumab, Galcanezumab, Fremanezumab

การฉีดเข้าทางหลอดเลือด (Intravenous infusion)

ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์และพยาบาล
เหมาะกับผู้ที่มีอาการไมเกรนรุนแรง หรือใช้ยาป้องอื่นๆแล้วไม่ได้ผล
ยาในกลุ่มนี้: Eptinezumab
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการรักษาด้วย Eptinezumab ที่นี่

ยาชนิดอมใต้ลิ้น (Oral disintegrating tablet, ODT)

รับประทานง่าย ไม่ต้องฉีด
ใช้ได้ทั้ง “รักษาขณะปวด” บรรเทาอาการใน 2 ชั่วโมง และ “ป้องกันไมเกรน” ลดความถี่และความรุนไมเกรน
ยาในกลุ่มนี้: Rimegepant

กลไกการออกฤทธิ์ของยาแต่ละตัว

Erenumab → จับกับ CGRP receptor (ตัวรับ) ทำให้ CGRP ไม่สามารถส่งสัญญาณกระตุ้นความเจ็บปวด

Galcanezumab, Fremanezumab, Eptinezumab → จับกับ CGRP ligand (ตัวสาร) เพื่อป้องกันไม่ให้ไปกระตุ้น receptor

Rimegepant → ยับยั้ง CGRP receptor ในรูปแบบยาเม็ด รับประทานได้

📌 ทั้งหมดนี้มีเป้าหมายเดียวกัน คือ ลดการทำงานของ CGRP เพื่อลดอาการไมเกรน

ตารางเปรียบเทียบยา Anti-CGRP

ยา	วิธีใช้	ความถี่	กลไกหลัก	งานวิจัยสำคัญ	จุดเด่น
Galcanezumab	ฉีดใต้ผิวหนัง	เดือนละครั้ง	จับกับ CGRP ligand	EVOLVE-1/2: ลดวันปวด 4–5 วัน/เดือน	ฉีดเองได้, ใช้ได้ใน cluster headache
Erenumab	ฉีดใต้ผิวหนัง	เดือนละครั้ง	บล็อก CGRP receptor	STRIVE trial: ลดวันปวด 3.2–3.7 วัน/เดือน	กลไกต่างจากตัวอื่น (receptor)
Fremanezumab	ฉีดใต้ผิวหนัง	เดือนละครั้ง / 3 เดือน	จับกับ CGRP ligand	HALO trial: ลดวันปวด 3–4 วัน/เดือน	ฉีดเองได้, ลดจำนวนวันปวดไมเกรน
Eptinezumab	ให้ทางหลอดเลือด (IV infusion)	ทุก 3 เดือน	จับกับ CGRP ligand	PROMISE trials: ออกฤทธิ์ตั้งแต่สัปดาห์แรก	ออกฤทธิ์เร็ว เหมาะกับผู้ป่วยไมเกรนรุนแรง
Rimegepant	อมใต้ลิ้น (ODT)	ตอนปวด / วันเว้นวัน	บล็อก CGRP receptor	NEJM 2021: ลดปวดใน 2 ชม., ลดความถี่ได้	ไม่ต้องฉีด, ใช้ได้ทั้งรักษาและป้องกัน

CGRP ligand คืออะไร?

สำหรับไมเกรน CGRP (Calcitonin Gene-Related Peptide) คือ ligand ที่สำคัญ

เมื่อเกิดไมเกรน:

ร่างกายหลั่ง CGRP ligand ออกมา
มันจะไปจับกับ CGRP receptor ที่อยู่บนผนังหลอดเลือดและเส้นประสาท
ทำให้ หลอดเลือดขยายตัว, เกิด การอักเสบ และส่งสัญญาณความเจ็บปวดไปยังสมอง

เปรียบเทียบกลไกแบบง่าย ๆ

CGRP ligand = ตัวสาร (กุญแจ) ที่จะมาไขประตู (receptor) เพื่อเปิดสัญญาณความเจ็บปวด
CGRP receptor = ตัวรับ (ประตู) ที่รอให้กุญแจมาไข
ยาที่จับ ligand = เอาฝาครอบมาปิดกุญแจ ไม่ให้ไขประตูได้
ยาที่จับ receptor = เอากุญแจปลอมมาเสียบล็อกไว้ที่ประตู
ทั้งสองแบบมีผลเหมือนกัน → สัญญาณความเจ็บปวดไม่ถูกส่งออกมา

บทสรุป

ยา Anti-CGRP ถือเป็นการรักษาไมเกรนที่มุ่งเป้าและมีประสิทธิภาพที่สุด

ยาฉีดใต้ผิวหนัง (Erenumab, Galcanezumab, Fremanezumab) → เหมาะกับผู้ป่วยไมเกรนบ่อย ใช้ง่าย สะดวก

ยาฉีดเข้าหลอดเลือด (Eptinezumab) → เหมาะกับผู้ที่ต้องการผลเร็ว หรือมีอาการรุนแรง

ยาอมใต้ลิ้น (Rimegepant) → เหมาะกับผู้ที่ไม่อยากฉีด

👉 แม้ยาทุกตัวจะมีประสิทธิภาพใกล้เคียงกันในการลดวันปวดไมเกรน (เฉลี่ย 3–5 วัน/เดือน) แต่การเลือกใช้ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา

ยา Anti-CGRP รักษาไมเกรน: กลไกการออกฤทธิ์และการเปรียบเทียบ