ไมเกรนเวียนหัว (Vestibular Migraine) คืออะไร? อาการเป็นอย่างไร ต้องปวดหัวเสมอไหม?

หลายคนอาจเคยรู้จัก "ไมเกรน" และ "อาการเวียนหัว" แต่อาจไม่เคยรู้ว่าทั้งสองอาการนี้สามารถเกิดร่วมกันได้ในชื่อว่า "ไมเกรนเวียนหัว" (Vestibular Migraine)

บทความนี้สรุปข้อมูลจากคำอธิบายของ ผศ.นพ.สุรัตน์ ในรายการ หมอสมองมาเล่า EP.11 ที่ตอบคำถามคาใจเกี่ยวกับอาการนี้ได้อย่างครบถ้วน เข้าใจง่าย

ไมเกรนเวียนหัวคืออะไร?

Vestibular Migraine หรือ ไมเกรนเวียนหัว คืออาการผิดปกติในการประมวลผลการทรงตัวของสมอง ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเวียนหัวแบบบ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียน หรือเสียการทรงตัวได้ โดย ไม่จำเป็นต้องมีอาการปวดหัวเสมอไป ซึ่งแตกต่างจากไมเกรนทั่วไปที่มักมีอาการปวดศีรษะร่วมด้วยเสมอ

อาการของไมเกรนเวียนหัว

เวียนหัวแบบบ้านหมุน
คลื่นไส้ อาเจียน
แพ้แสง แพ้เสียง
ไม่สมดุล เดินเซ
อาจไม่มีอาการปวดหัวร่วม

อาการมักเกิดนานตั้งแต่ 5 นาที ไปจนถึงหลายชั่วโมงหรือหลายวัน ซึ่งต่างจากโรคเวียนหัวจากหูชั้นใน เช่น BPPV ที่มักเวียนหัวช่วงสั้น ๆ และสัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวศีรษะ

แตกต่างจากโรคเวียนหัวบ้านหมุน หรือโรคสมองอย่างไร?

BPPV: เวียนหัวสั้น < 1 นาที มักเกิดเวลาขยับศีรษะ

Vestibular Migraine: เวียนหัวนาน ไม่จำเป็นต้องมีปัจจัยกระตุ้นจากการเคลื่อนไหว

โรคทางสมองอื่น เช่น เส้นเลือดสมองตีบ เนื้องอก จำเป็นต้องตรวจด้วย MRI หรือ CT Scan เพื่อแยกแยะ

วิธีสังเกตว่าเราอาจเป็นไมเกรนเวียนหัว

หากคุณมีอาการเวียนหัวเป็น ๆ หาย ๆ และมีสิ่งต่อไปนี้ร่วมด้วย:

แพ้แสง แพ้เสียง คลื่นไส้
เคยมีอาการไมเกรนแบบปวดหัวมาก่อน
เวียนหัวนาน 5 นาที ถึง 3 วัน
มีประวัติครอบครัวเป็นไมเกรน

อาจเป็นสัญญาณของ Vestibular Migraine

เวียนหัวจากเลือดไปสมองไม่พอ หรือจากความดันต่ำ เกี่ยวข้องไหม?

ไม่โดยตรง — ไมเกรนเวียนหัวเกี่ยวข้องกับ ฮอร์โมน และ การทำงานของระบบประสาท มากกว่าปริมาณเลือดไปเลี้ยงสมอง แต่ถ้ามีอาการเวียนหัวร่วมกับอาการทางระบบประสาทอื่น เช่น หน้าเบี้ยว แขนขาอ่อนแรง ต้องรีบพบแพทย์ทันที

ต้องตรวจ MRI หรือ CT Scan ไหม?

ถ้ามีอาการเวียนหัวรุนแรง ควรเข้ารับการตรวจ MRI หรือ CT Scan โดยเฉพาะถ้า:

มีอาการแขนขาอ่อนแรง
เดินเซ ความจำเปลี่ยน
มีประวัติเสี่ยงโรคสมองอื่น

หากไม่พบความผิดปกติทางสมอง อาจวินิจฉัยเป็น Vestibular Migraine ได้

การรักษาไมเกรนเวียนหัว

🩺 1. ยา

ยาป้องกัน: Beta-blockers, ยากันชัก, ยากลุ่ม tricyclic antidepressants

ยาระยะเฉียบพลัน: NSAIDs, ยาแก้เวียนหัวหรือเมารถ

💪 2. ท่าบำบัด (Vestibular Rehabilitation)

Brandt-Daroff Exercise: นั่งและนอนตะแคงสลับข้าง

Gaze Stabilization: จ้องวัตถุคงที่ขณะหมุนศีรษะ เพื่อฝึกสมองให้ปรับตัว

ถ้าเวียนหัวจากคอบ่าไหล่ตึง (Cervicogenic Dizziness)

นี่เป็นอีกสาเหตุของอาการเวียนหัว แต่มักมาพร้อมอาการปวดคอ เคลื่อนไหวลำคอแล้วเวียนหัวเล็กน้อย ซึ่งจะ ไม่รุนแรงเท่า vestibular migraine และสามารถแยกแยะได้จากการตรวจร่างกาย

ไมเกรนเวียนหัวกับความเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองไหม

ไม่มีหลักฐานว่าผู้ป่วย Vestibular Migraine จะมีความเสี่ยง stroke สูงกว่าคนทั่วไป ยกเว้น มีโรคร่วม เช่น เบาหวาน ความดัน ไขมันสูง หรือสูบบุหรี่